In de gemeente Buren staat de coalitie voor de komende vier jaar alweer in de steigers

Op woensdagavond werd de verkiezingsuitslag bekend. VVD gaat van 6 naar 5 zetels, PvdA blijft gelijk met 4 zetels, Gemeentebelangen verdubbeld, van 2 naar 4 zetels, PCG houdt 3 zetels, CDA 2 zetels, D’66 2 zetels en PvdD 1 zetel.

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen behaalden VVD, Gemeentebelangen en PCG dus 12 van de 21 raadszetels. Zonder D’66 bleek een meerderheid haalbaar om ‘door te regeren’. Op donderdagochtend 20 maart werden de lijsttrekkers/fractievoorzitters van de verschillende partijen uitgenodigd voor een bespreking met burgemeester De Boer. Zoals gebruikelijk doet de grootste partij een voorzet voor het proces. Jan-Willem Schipper van de VVD presenteerde zich als informateur. Hij gaf aan dat de eerste ronde van zijn informatiewerkzaamheden beperkt zou blijven tot het stellen van twee vragen.

De eerste vraag moest antwoord geven op de voorkeurscoalitie van de fractie en de tweede vraag was of die fractie nog bepaalde speerpunten in wilde brengen. Hij wilde hiervoor aansluitend aan de vergadering met iedere lijsttrekker maximaal een kwartier in gesprek. Einde informatieronde één. Om precies te zijn acht minuten zat ik aan tafel met Schipper. Sander van Alfen van Gemeentebelangen zat eerder met hem aan tafel en dat gesprek duurde zelfs nog korter. De inhoud werd niet geraakt, geen enkele inhoudelijke verdieping.

Op zaterdagmiddag 22 maart jl. bracht VVD fractievoorzitter Jan-Willem Schipper zijn bevindingen naar buiten, in een overleg met de lijsttrekkers/fractievoorzitters van de Burense raadsfracties.

De coalitieonderhandelingen worden door de VVD voortgezet met Gemeentebelangen en PCG. Niet onverwacht dat zij de samenwerking voortzetten maar de wijze waarop is wel zeer opmerkelijk. Even laten zien dat je openstaat voor samenwerking met alle partijen en dan na drie dagen alsnog, zonder inhoudelijke argumenten, kiezen voor elkaar. En er moest natuurlijk ook nog even strategisch worden nagedacht door de VVD. In de voorliggende weken was wel een probleempje ontstaan. De ledenvergadering van de VVD had eerder hun wethouder Gert Jan van Ingen weer tot wethouders kandidaat benoemd. Ondertussen had Schipper ook in de Zakengids aangegeven dat de VVD een wethouder wilde die het Sociaal Domein in portefeuille zou hebben. Een portefeuille waar veel geld in omgaat vanaf 1 januari 2015.

Die opmerkelijk inzet van Schipper was lastig want, die portefeuille wil Van Ingen niet. Maar met Sietske Klein uit Beusichem had de VVD ook daarvoor een kandidaat. Omdat ze nog net de grootste waren gebleven, zullen ze die twee kandidaten ongetwijfeld inbrengen binnen de huidige formatie. Drie partijen, een beetje slim omgaan met de formatie en dan moet dat wel lukken. Gemeentebelangen en PCG willen wel wat inschikken.

Dat was de aanzet tot coalitievorming binnen de gemeente Buren van de donderdag, vrijdag en zaterdag. Informateur Schipper spreekt met iedere fractie maximaal 15 minuten en ze zijn eruit. De andere fracties stonden erbij en keken ernaar. Inhoud is niet aan de orde gekomen. En dat is nu juist waar het om gaat.

Politieke partijen stellen voor de verkiezingen programma’s op. Programma’s, waarin zij beleidsrichtingen formuleren voor de voorliggende jaren. Dat is waar mensen op een kieslijst zich aan verbinden. Dat is waar kiezers mee dienen te worden overtuigd. Politieke partijen sluiten tijdens de verkiezingen een contract met de kiezer. Meer of minder steun voor die gekozen beleidsrichtingen zijn de inzet voor de richting die de gemeente de komende jaren kiest. Tenminste, zo zou het moeten zijn.

Na verkiezingen dient een informateur aan de slag te gaan die gaat werken aan een programmatische vergelijking tussen de in de raad gekozen partijen. Deze informateur rapporteert aan de burgemeester. Veelal levert de grootste in de gemeenteraad vertegenwoordigde fractie deze informateur. Op basis van een programmatische vergelijking ontstaat dan een beeld van de meest voor de hand liggende samenstellingen van partijen. Natuurlijk geldt daarbij een accent met betrekking tot de grootste fractie en de winnaars van de verkiezingen. Na die inhoudelijke vergelijking volgt een volgende stap in het proces. Partijen die in die vergelijking het dichtst bij elkaar komen gaan met de informateur aan tafel om tot een gezamenlijke beleidsrichting te komen. Een programma voor de raadsperiode.

Als de informateur dit proces met de fracties heeft afgerond is sprake van een coalitieakkoord en kan de formatie beginnen. Bestuurlijke portefeuilles worden samengesteld en de partijen die een akkoord hebben gesloten zoeken daarbij de inhoudelijk beste kandidaten.

In Buren gaat het helaas niet zo. Op donderdagochtend mocht PvdA Buren 8 minuten aanschuiven om aan te geven welke coalitie onze voorkeur had en welke speerpunten daar bij gedacht werden.

Onze indruk is dat deze ‘poppenkast’ is opgetuigd om nog enigszins de indruk te geven dat met alle partijen en hun inbreng rekening is gehouden in het proces. Wellicht klinkt dit zuur, maar zo ervaren we dit ook. En natuurlijk kan het op programmatische verschillen voorkomen dat je niet met elkaar in zee gaat. Maar dan heb je wel inhoudelijk met elkaar gezocht naar overeenkomsten en verschillen.

En “oh ja”, sprak  Schipper nog even gehaast. “De andere fracties mogen punten die ze belangrijk vinden ook bij mij aanleveren, dan kijken we of we die mee kunnen nemen”. Nee Jan Willem, zo gaan we dat niet doen. De komende vier jaar beoordelen we jullie voorstellen in de gemeenteraad.