Begrotingsraad
Hier leest u het betoog van de fractie van Partij van de Arbeid inzake de programmabegroting 2013-2016.
Mijnheer de voorzitter,
uitdrukkelijk wordt in deze programmabegroting ingegaan op de zelfredzaamheid van mensen en een terugtrekkende overheid. Het eigen initiatief en de kracht van individuele mensen voert de boventoon in het beleid van een gemeente die voor een regierol heeft gekozen. De Partij van de Arbeid vraagt, in de schaduw van de keuze voor regie, ook vooral aandacht voor mensen die niet over de kracht, de kansen en de vaardigheden beschikken om die eigen verantwoordelijkheid te nemen of zelfs te zoeken. Het format waarbinnen de diverse programma’s met hoofddoelstelling, doelstelling en prestaties worden weergegeven spreekt ons aan. Echter te vaak kunnen we concluderen dat er niet SMART is geformuleerd. Specifiek? Meetbaar? Acceptabel? Realistisch? Tijdgebonden? Daarnaast wordt wat ons betreft nog te vaak gebruik gemaakt van ‘plakken en knippen’. Dit moet u niet doen. In de voorbereidende raad hebben we daarbij uitgebreid stilgestaan en een aantal voorbeelden meegegeven.
In de programmabegroting wordt bij diverse beleidsonderdelen ingezoomd op een samenwerking met de gemeenten Neder Betuwe, Lingewaal en West Maas en Waal. Al eerder tijdens deze vergadering heeft onze fractie aangegeven dat wij haarscheurtjes zien aan het begin van deze samenwerking. Daarnaast komen wij tot de conclusie dat het aangaan van deze samenwerking wellicht niet past bij de komende bestuurlijke ontwikkeling van Nederland en de verdere overheveling van rijkstaken naar gemeenten. Kan het College nog eens aangeven wat de bedoeling van de samenwerking met Neder Betuwe, Lingewaal en West Maas en Waal was en is. Ziet het College nog steeds deze samenwerking als de beste optie en wat zijn eventuele alternatieven in uw ogen?
Bij het opstellen van deze begroting is geen rekening gehouden met huisvesting van de ODR in Tiel. Het feit dat in onze Regio Rivierenland niet is gekozen voor huisvesting in ons gemeentehuis heeft consequenties voor de begroting van onze gemeente. Het vertrek van een aanzienlijk deel van ons personeel uit het gemeentehuis zorgt voor een kleinere organisatie die overblijft in een dan te groot gemeentehuis met daarbij behorende kosten. Hoe denkt het College hiermee om te gaan en waarom is, nadat bekend werd dat de ODR zich niet in Maurik zou vestigen, niet gekomen tot een aangepaste begroting op hoofdlijnen?
In de kantlijn van deze begroting constateert onze fractie dat de Regio Rivierenland – die op uitdrukkelijke wens van de gemeenteraden van de regiogemeenten drie jaar geleden is hervormd – nog steeds te veel op afstand staat. De invloed van gemeenteraden moet duidelijk verbeteren. De raad moet nadrukkelijker worden betrokken in de opiniërende fase, aan het begin van een traject. Laten meedenken, meepraten en meedoen. Ondanks de inspanningen van wethouder Van Alfen moeten wij constateren dat betrokkenheid van de gemeenteraad pas plaatsvindt in een stadium waarbij wij nog mogen kiezen tussen ‘ja’of ‘ja’. Welke stappen onderneemt het voltallige College om aan deze uitgangspunten te voldoen?
In het programma wonen wordt aangegeven dat het woningbouwprogramma wordt afgestemd op de ontwikkelingen in de markt. De fractie van de Partij van de Arbeid concludeert dat dit tot op dit moment zeker niet het geval is. Met betrekking tot het onlangs vastgestelde plan in Ravenswaaij is voor een richting gekozen die haaks staat op de marktontwikkelingen en wordt niet gebouwd voor een doelgroep die vooral betaalbaar wil starten in een passende woning.
Met betrekking tot openbare verlichting zijn er op dit moment een aantal financieringsmogelijkheden op de markt die kunnen zorgen voor een structurele besparing. De Bank Nederlandse Gemeenten hanteert voor dit doel buitengewoon gunstige rentetarieven. Het onderhouden en in stand houden van het bestaande areaal openbare verlichting is kostbaar. Vervangen van deze gedateerde en veelverbruikende verlichting door LED kan tot een forse besparing leiden. Wij roepen het College op om snel met plannen voor LED verlichting te komen en de energiekostenbesparing concreet in beeld te brengen.
De huidige tijd van financiële krapte vraagt om creativiteit, inventiviteit en een oriëntatie op de wijze waarop in andere gemeenten tot een gezond begrotingsevenwicht wordt gekomen. In Buren heeft de gemeenteraad de afgelopen jaren gezocht naar een begrotingsevenwicht door te komen tot het verminderen van uitgaven. Het is bekend dat de Partij van de Arbeid vindt dat daarbij te vaak te veel pijnlijke keuzes zijn gemaakt.
Mijnheer de voorzitter,
onze fractie wil vanmiddag aan de raad voorstellen om te komen tot het invoeren van een verordening waarmee vanaf 1 december 2012 tot het heffen van een precario vergoeding kan worden gekomen. Op grond van artikel 228 GW heeft de gemeente Buren de mogelijkheid om precariobelasting te heffen op voorwerpen die op, in of boven grond in eigendom van de gemeente zijn aangebracht. Wij stellen voor om met ingang van 1 december 2012 van deze mogelijkheid gebruik te maken voor het heffen van belasting op kabels en leidingen. In onze gemeente zijn in elk geval de navolgende kabel- en leidingnetwerken aanwezig:
– (hoofd)aardgasleidingnetwerk van de Gasunie;
– aardgasleidingnetwerk van Liander;
– elektriciteitsnetwerk van Liander;
– hoogspanningsnetwerk van Tennet;
– waterleidingnetwerk van Vitens.
Onze fractie brengt naast een amendement een conceptverordening in die is gebaseerd op een modelverordening van de VNG en de verordening van de gemeente Opsterland. Wij wijzen er nadrukkelijk op dat deze verordening de portemonnee van inwoners van onze gemeente niet rechtstreeks treft. Het transport van energie door netbeheerders is aan strikte regels gebonden en staat onder toezicht van het ministerie van Economische Zaken. In dit verband worden jaarlijks de tarieven van transport en doorrekening aan de consumenten vastgesteld. Ook de precariobelasting, die door netbeheerders in een aantal gemeenten betaald wordt, wordt ook nu al in de tariefberekening meegenomen. Met andere woorden, de precariobelasting wordt omgeslagen over alle gebruikers van de netbeheerders. Inwoners van onze gemeente betalen nu al mee aan de precarioheffing op kabels en leidingen in andere gemeenten, bijvoorbeeld van de gemeente Tiel.
Om te komen tot enig inzicht in de mogelijke opbrengsten voor de gemeente Buren hebben wij een vergelijking gemaakt met de gemeente Opsterland, een plattelandsgemeente met 30.000 inwoners en een grondoppervlakte van 23.000 ha. Buren heeft op dit moment ruim 26.000 inwoners en een oppervlakte van bijna 16.000 ha. In Opsterland geldt een tarief van € 2,- per strekkende meter wat resulteert in een opbrengst van € 1.470.000,- per jaar. De gemeente Tiel hanteert een tarief van € 1,50 per strekkende meter. Daar is de verordening ingevoerd met ingang van 1 juli 2012 en bedraagt de opbrengst in het eerste halfjaar van 2012 in totaal €402.000,-. Het gemiddelde tarief dat door Nederlandse gemeenten wordt aangehouden ligt tussen een bedrag van € 1,50 en € 2,50 per strekkende meter. Onze fractie stelt voor om in onze gemeente een tarief van € 2,00 aan te houden.
De precariobelasting staat al geruime tijd te discussie in de Tweede Kamer. Al enkele keren is aangekondigd dat de mogelijkheid om deze belasting te heffen komt te vervallen. De laatste informatie is, ingaande januari 2013 maar de wet is nog niet ingediend en de verwachting is dat dit niet tijdig gaat gebeuren. Zonder ons nu volledig rijk te rekenen is het volgens de PvdA fractie wel belangrijk dat de mogelijkheden die er nu nog zijn volledig te benutten. Wij willen vandaag met elkaar tot besluitvorming komen waarbij wij de precarioheffing per 1 december 2012 invoeren. Daarbij verzoeken wij het College om in kaart te brengen welke netwerken voor de heffing in aanmerking komen en wat daarbij de strekkende meters zijn. De vraag aan het College is om op basis van die informatie schriftelijk aan de raad te rapporteren wat de mogelijke opbrengsten kunnen zijn.
Onze fractie stelt voor om de opbrengst van de heffing te storten in een nieuw te treffen voorziening Maatschappelijke Investeringen. Deze voorziening Maatschappelijke Investeringen kan worden aangewend voor investeringen die een maatschappelijk doel dienen en daarmee ten goede komen aan de Burense samenleving en de kwaliteit van het wonen en leven in onze gemeente. In dat kader ziet onze fractie graag een uitwerkingsvoorstel voor de leesbevordering tegemoet, waarbij de mogelijkheden en onmogelijkheden van het realiseren van steunpunten in het kader van een bibliotheekvoorziening worden aangegeven.
Mijnheer de voorzitter,
de subsidie aan de bibliotheek wordt afgebouwd en bibliobus houdt op te bestaan. In 2010 heeft de gemeenteraad besloten de subsidie voor de bibliotheek af te bouwen, waarna een bedrag overbleef voor leesbevordering. Vorige week nog konden we lezen in De Gelderlander dat 1 op de 10 inwoners van ons gebied laaggeletterd is. Onze fractie is sinds die publicatie wederom door inwoners uit de gemeente aangesproken op haar sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Op uitnodiging van wethouder Van der Donk hebben diverse raadsleden een steunpunt bibliotheek in Dreumel bezocht. Alle aanwezigen waren hierover enthousiast. Wethouder Van der Donk had het vergevorderde plannen om ook in Maurik en Lienden een bibliotheeksteunpunt in te richten.
Wij constateren echter dat tot op dit moment geen voorstel aan de raad is voorgelegd voor het inzetten van de gelden voor leesbevordering die zijn opgenomen in Nieuw Beleid. Inmiddels heeft de wethouder alleen in de voorbereidende raad aangekondigd, dat het realiseren van bibliotheeksteunpunten niet tot de financiële mogelijkheid behoren. De fractie van de Partij van de Arbeid is hier zeer teleurgesteld over en in dat kader vragen wij het College dus vandaag om op zeer korte termijn, uiterlijk in de raadsvergadering van januari 2013, met een uitwerkingsvoorstel te komen.De voorziening Maatschappelijke Investeringen biedt in dat geval een adequate mogelijkheden om op korte termijn tot daadwerkelijke realisatie van die bibliotheek steunpunten te komen.
Mijnheer de voorzitter, ik kom tot een afronding.
De fractie van de Partij van de Arbeid wil het komend begrotingsjaar verder investeren in een sterke en constructieve raad. Polarisatie op onderdelen maar met gezamenlijke daadkracht als doelstelling. Bruggen slaan doe je niet alleen in Nederland maar zeker ook in Buren. Denken en handelen in coalitie en oppositie mag niet de overhand hebben. Wij hopen met onze bijdrage aan deze begrotingsbehandeling ook inhoudelijk dit signaal te hebben afgegeven.
